Erzurumlu İbrahim Hakkı Hz. Şiirleri

Allah görelim ne eyler,ne eylerse güzel eyler

Bir işi murad itme
Olduysa inad itme
Hak’tandır o, reddetme
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler


Hiç kimseye hor bakma
İncitme, gönül yıkma
Sen, nefsine yan çıkma
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler


Tevfizname-2

Gönlün Hakk’a perg eyle(yani ALLAH'a doğru kanatlan)
Takdirini derk eyle(ALLAH'ın takdirini anla,idrak et)
Tedbirini terk eyle
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Hoş sabr-ı cemilimdir
(Yani başıma gelen hadiselere ben sabredersem onlar hoş oluyor,demek istemiş.Sabr-ı cemil ayet-i kerime de geçen bir tabirdir.Fasbir sabren cemile(Mearic/5),yani güzel bir şekil de sabret,ayetlerde ki tabirler kendi kullandığımız kelimelere aksetmiş.
Takdir-i kefilimdir(ALLAH'ın takdiri benim kefilimdir,hani bir iş için başkasının referansı istenir,işte şair de burada ALLAH'ın takdirini böyle ifade ediyor)
Allah ki vekilimdir(Allah bize yeter, O ne güzel vekildir!" (Ali İmran/173),Allah'a tevekkül et. vekil olarak Allah yeter. (Nisa/81)
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Her dilde anın(onun) adı
Her canda anın yadı
Her kuladır imdadı
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Naçar(çaresiz) olacak yerde
Nagâh(aniden,birden) açar ol perde(yani,Cenab-ı Hakk hiç beklenmedik bir anda rızıklandırır,min haysu la yahtasib(hiç umulmadık bir anda,hiç hesapda yok iken) tabiri darb-ı meseldir.Ve bu tabir de ayet kaynaklıdır:
Onu beklemediği yerden rızıklandırır. Kim Allah'a tevekkül ederse, O kendisine yeter. Şüphesiz Allah emrini yerine getirendir. Allah her şeye bir ölçü koymuştur.(Talak/3)
Dermân eder ol derde
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Az ye az uyu, az iç
Ten mezbelesinden(aşağılık,kötü durum,süprüntü) geç
Dil gülşenine göç
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Geçmişle geri kalma(ne geçmişi çok düşün)
Müstakbele hem dalma(ne de geleceğin içine dal git)
Hâl ile dahi olma(tabiri caiz ise halini bile kafaya takma)
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Her dem, anı(onu,ALLAH'ı) fikr eyle
Zirekliği(ukalalığı,akıllılık taslamayı) koy şöyle
Hayranlığı bul söyle(ALLAH'ın yarattıkları fikredip,hayran olduktan sonra şu altta ki cümleleri söyle)
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Gel hayrete dar bir yol
Kendin unut, anı bul
Koy gafleti, hazır ol
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Her sözde nasihat var
Her şeyde zinet var
Her işte ganimet var
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Her söyleyeni dinle
Ol söyledeni anla
Hem eyle kabul-i canla
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Vallahi güzel etmiş
Billlahi güzel etmiş
Allah görelim n’etmiş
Ne itmişse güzel etmiş

Tevfizname-3

Hak, şerleri hayr eyler
Zannetme ki gayr eyler
Ârif(aklı başında olan,bilgili) anı seyr eyler
Allah görelim n’eyler
Neylerse güzel eyler

Sen, Hakk’a tevekkül kıl
Teslim ol ve rahat bul
Her işine razı ol
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Deme şu niçün şöyle
Yerindedir ol öyle
Bak sonuna, seyr eyle
Allah görelim neyler
N’eylerse güzel eyler

Sen adli zulüm sanma(ALLAH'ın adaleti zannetme ki zulümdür(haşa)
Teslim ol, oda(ateşe) yanma
Sabr eyle sen, usanma
Allah görelim n’eyler
N’eylerse güzel eyler

Hakk’ın olacak işler
Boşdur gâm(üzüntü,keder) ü teşvişler(eline yüzüne bulaştırmak karıştırmak,yani oflayıp,puflayıp,isyan edip işleri daha çok karıştırma demek istiyor)
Ol hikmetini işler
Allah görelim n'eyler
N'eylerse güzel eyler

Erzurumlu İbrahim Hakkı(rahmetullahi aleyh)(1703-1780)

"Mu'min kisinin durumu ne kadar sasirticidir! Zira her isi onun icin bir hayirdir. Bu durum, sadece mu'mine hastir, baskasina degil: Ona memnun olacagi birsey gelse sukreder, bu ise hayirdir; bir zarar gelse sabreder bu da hayirdir".
Muslim, Zuhd 64, (2999)

GEL UYAN GECELERDE


Ey dîde nedir uyku gel uyan gecelerde
Kevkeblerin et seyrini seyrân gecelerde
Bak, hey’et-i âlemde bu hikmetleri seyret
Bul Sâniini ol O’na hayrân gecelerde

Çün gündüz olursun nice ağyâr ile gâfil
Ko gafleti, dildârdan utan gecelerde
Gafletle uyumak ne revâ abd-i hakîre
Şefkatle nidâ eyleye Rahmân gecelerde

Cümle geceyi uyuma Kayyûm’u seversen
Tâhî olasın Hayy ile ey cân gecelerde
Âşıklar uyumaz gece hem sen uyuma kim
Gönlün gözüne görüne cânân gecelerde

Dil beyt-i Hudâdır onu pâk eyle sivâdan
Kasrına nüzûl eyler o Sultân gecelerde
Az ye az uyu hayrete var fânî ol ondan
Bul cân-ı bekâ ol O’na mihmân gecelerde

Allah için ol halka mukârin gece gündüz
Ey Hakkı, nihân-ı aşk oduna yan gecelerde


Erzurumlu ibrahim Hakkı hz leri

Tefviznâme

Hak şerleri hayreyler
Zannetme ki gayreyler
Ârif onu seyreyler
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Sen hakk’a tevekkül kıl
Tefviz et ve rahat bul
Sabreyle ve razı ol
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Kalbin ona berk eyle
Tedbirini terk eyle
Takdirini derk eyle
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Hallak-ı rahim o’dur
Rezzak-ı kerim o’dur
Fa’al-ı hakim o’dur
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Bil kadıy-ı hacatı
Kıl o’na münacatı
Terk eyle muradatı
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Bir işi murad etme
Olduysa inad etme
Haktandır o reddetme
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Hakk’ın olacak işler
Boştur gam-u teşvişler
O hikmetini işler
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Hep işleri faiktir
Birbirine layıktır
Neylerse muvafıktır
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Dilden gamı dûr eyle
Rabbinle huzur eyle
Tefviz-i umur eyle
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Sen adli zulüm sanma
Teslim ol oda yanma
Sabret sakın usanma
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler

Deme şu niçin şöyle
Yerincedir ol öyle
Bak sonuna sabreyle
Mevlâ görelim neyler
Neylerse güzel eyler
......................
kısaltılmıştır

UYUMA

Aziz başın içün gece yar içün uyuma
Uğurla leyli felekten şikar içün uyuma

Çün uyudun nice bin gece nefs hazzı içün
Bir iki şeb ne olur yar-ı gar içün uyuma

Latif yar ki hergiz uyumaz anın ile
Huzur edip geceler ol nigar içün uyuma

Helal olur mu ağır uyku hasta sahibine
Terahhum eyle bu kalb-i figar içün uyuma

Hûda dedi ki benim aşıkım gece uyumaz
Haya edersen eğer şeb o âr içün uyuma

işitmedin mi ki şeb kam alır kamu uşşak
Bu aşk-ı padişeh-i kâm-kar içün uyuma

Hezar kerre dedim Hakkı Hakk'a gel geceler
Yoğ olduğun bilesin ta o var içün uyuma