Kenz-i Mahfi / Gizli Hazine
İsmail Hakkı BURSEVÎ ‘den (k.s.) inciler :
1. Yüce Allah buyurdu ki “Ben gizlibir hazine idim, bilinmek ve tanınmak istedim ve mahlûkatı yarattım.” Bukutsi hadisin ışığında “Ben insanları ve cinleri beni tanımaları ve banaiman ederek ibadet etmeleri için yarattım” (Zariyat, 51:56 ) ayetininmanası anlaşılmaktadır.
2. Yüce Allah peygamberimizin dilinden hikaye tarzında Kur’ân-ı Kerimde “Hemben, hem bana tabi olanlar körü körüne değil, basiret üzere Allah’a davetederim” (Yusuf, 12:108) buyurmaktadır. Basiret üzere ilim, hikmet, akıl vekalp beraberliğinde davet ederim’ demektir.
3. Peygamberimiz (sav) buyurdular ki: “Ben ve benden önceki peygamberlerinen faziletli kelimesi ‘Lâ ilâhe illallah’ kelamıdır."
4. Peygamberimiz (sav) Miraç Gecesi Yüce Allah ile 99.000 kelam vahyolunmuştur.Peygamberler davet ederler. Evliya ise irşat eder. Kalbin ve ruhun hayatıilimle, cesedin hayatı ise amelledir.
5. Hz. İsa (as) buyurdular ki “Ölülerle oturmayınız.” Dediler “Ölülerkimlerdir?” Buyurdular ki “Onlar zenginlerdir. Onların dünya sevgisi vemeşgalesi ile kalpleri ölüdür, nefisleri ise diridir.”
6. Her şey meşiet-i ilâhiye iledir. Küfür yalnız iradeye taalluk eder. İmanise hem irade hem rızanın iktizasıdır. İyiyi de kötüyü de, hayrı da şerri deAllah yaratır. Yüce Allah'ın ise hayra rızası vardır, şerre ve küfre rızasıyoktur.
7. Hz. Muhammed’de (asv) zatın ve bütün esma ve sıfatın tecellisi vardır. İsimve müsemması bütün esma ve sıfatı müştemildir. Bu nedenle “İnsan-ı Kâmil” ve“Hâtemu’l-Enbiya”dır. Peygamberimizden (asv) sonra Hz. Ali (ra) gelir. Dahasonra mazharların en önemlisi “Hâtemu’l-Evliya” Hz. Mehdi (ra) gelmektedir.Mehdinin adı hakikatte Muhammed b. Ali’dir. Hz. Ali’nin manevi evladı olup“Ehl-i Beytin” imamlarının son temsilcisidir. Hz. Ali’de (ra) Hz.Muhammed’in (asv) sureti göründüğü gibi, Mehdi’de de Hz. Ali’nin (ra) sureti,belki Hz. Muhammed’in (asv) sureti tecelli eder. Bu manaları özü perdeliolanlar keşfedemez. Cahiller ise bu hususları idrak edemezler.
8. Tarikat zinciri, (şeyhlik, müritlik, biat ve inabe gibi hususlar) Hz.Mehdi ve İsa’ya (as) kadar kopmadan devam eder. Ondan sonra ise Mehdi (ra)“Sahabe Mesleğini” açar ve tasavvuf ve tarikat yolu kapanır. Sana yakışanhiçbir pürüzü olmayan dosdoğru yola girmektir. Sakın ha sakın, sefih veşaşırtıcılara uyma…
9. Hâtemu’l Evliya bütün evliyalardan üstündür. Çünkü en kâmil vâris-inebevî odur. Sahabeden sonra Mehdi’den üstün kimse olmaz. Peygambereevvelîn ve âhirînin ilmi verildiği gibi ona da evvelîn ve âhirînin ilmiverilir. Bunun delili de te’lif edeceği eserlerinin çokluğu ve her birinin birhakikat hazinesi olmasıdır. Bu durum ehline gizli değildir ve ancak imanınkuvveti ve ilmin sağlamlığı ile bilinebilir.
10. Kâmil kişi odur ki, kesret halinde vahdetten perdelenmeye. Bu ise dünyayıbir araç olarak görmekle olur. Öyle ise sureten dünya ile ol, özünü ise ahrete ver.El işte gönül hazrette olsun.
11. Tesbih hamdden önce gelir. Çünkü tesbih doğrudan zat ile alakadardır.Zâtın kutsiyeti sıfatlarla da anlaşılabilir. Sıfatlarda kutsiyet varsa zattaelbette daha fazla kutsiyet vardır. Ârif olmaya bak.
12. Ulema iki nevidir. Bir nevi Asfiya olup kalp gözleri açıktır. Eşyanın vemanaların hakikatlerine vakıftırlar ve ehl-i hakikat erbabıdırlar. Diğer birkısmı ise “Ulema-i Rüsûm” olup kalp gözleri kapalıdır ve hakikati idraketmekten acizdirler. Bu sebeple anlamadıkları hususları inkara meylederler.
13. Yüce Allah Kur’an-ı Kerimde “Rabbim ilmimi artır” diye dua etmemiziistemiştir. Bir başka şeyi istememizi emretmemiştir. İlim ve feyze had yoktur.Bu nedenle ömrün sonuna kadar artmasını istemek gerekir. Ehl-i Cennet bilecennette ilim müzakeresinde bulunurlar. “Munis” ağaçlarının altında ilimmeclisleri oluşturarak “Marifetullaha” ait ilimlerini artırırlar.
14. Allah’tan ilim istediğiniz gibi heybet talebinde de bulunun. BaştaAbdulkadir Geylani (ra) olmak üzere ulema bunu Allah’tan istemişlerdir. Zirahalka faydalı olabilmek için buna ihtiyaç vardır. Halk hor ve küçük gördükleriyerden ve kişilerden faydalanmazlar. İşte bu nedenledir ki Kureyş’in ilerigelenleri Kur’andan ve peygamberimizden (asv) faydalanamadılar.
15. Hz. Ali (ra) “İlim bir noktadır cahiller onu çoğaltır” demiştir.Bunun anlamını şöyle ifade edebiliriz. Birincisi, “Elif” yedi noktadanmüteşekkildir. Bu Allah'ın birliğine ve yedi sıfatına delalet eder. 28 harf iseinsanlardaki 28 menzile ve 28 bin âleme delalet eder. İkincisi bu “Besmele”nin“Ba” harfinin noktasıdır. Bu ise “Ehadiyet”e delalet eder. “Noktadan fehmolunurcümle esrar-ı huruf. / Bilinir Suret-i Esmâ ile Rabb-i Raûf.”
16. “Herkes yaratılışının icabını yapar.” (İsra, 17:84) Fıtrat neyi gerektiriyorsaonu yapmak gerekir. Bu nedenle ehli olmayana hakikatler ifşa edilmez. “Nadanlaeder nadan ile sohbette telezzüz.”
17. Cennette sadece Arapça dili yoktur. Arapça ile beraber Farsça ve Türkçedili de konuşulacaktır. Bu dilin dine olan katkısı onun cennet lisanı olmasınıda netice vermektedir.
18. Lisan-ı Hal lisan-ı kalden daha natıktır. Her şey Allah'ınvarlığına, birliğine ve sıfatlarına lisan-ı haliyle delalet eder. Enfüsî veâfâkî deliller hep Allah’ı zikrederler. Peygamberimiz (sav) bu sebeple “Benigören Hakkı görmüş olur” buyururken Cüneyd-i Bağdadî de “Kamil manada Allah’ıancak Allah bilir” demiştir.
19. Bazı hakikatler:
a) Her gölgede rahatlık vardır. Her gece ibadet insana rahatlık verir.
b) Her gündüzde ihsan vardır. Her harekette bereket vardır. “Kavminefendisi ona hizmet edendir.” “İnsanların hayırlısı insanlara faydalı olandır.”
c) Her bela ve musibette bir rahmet vardır. Allah'ın rahmeti öfkesinegaliptir. Allah’tan gelen her nimet ise şükür ister ve nimet şükürle bağlanır veartırılır. “Şükrederseniz artırırım” buyrulmuştur. Allah’tan gelen nimetlerşükür, sevmediğin şeyler ise hamd gerektirir.
d) Her himada sıhhat vardır. Her perhiz sıhhat getirir. Her nevi korunmasakınmada, günah ve kötülükten kaçmada korunma ve sıhhat vardır.