@veri
İslam temelde iki kola ayrılır.
Şiilik ve Sünnilik.Ancak bu ikisine de mensup olmayan batıni,harici,nusayri,anadolu aleviliği gibi gruplar mevcuttur.Çokları tarafından bunlar Müslüman kabul edilmezler.
Şia taraftar demektir.Şiiler Ali taraftarı olduklarını iddia ederler.Türkiye'deki en kalabalık Şii grup Caferilerdir.Hz. Muhammed,Hz. Ali ve Selmanı Farisi(Ehli Beyt değildir.) nin öncülüğünde Ehli Beyt in üstünlüğünü savunurlar.Peygamber ailesinden olmayanların lider olmaması gerektiğini iddia ederler.Ebu Bekir'in halifeliğini iyi bir adam olduğu için kabul ederken Ömer ve Osman'ı reddederler.Onların Kur'anı değiştirdiğini hatta Ömer'in peygamberi zehirleyip öldürdüğünü iddia edenleri de mevcuttur.Uzun sözün kısası fıkhi değil siyasi taraftardırlar.Ancak bu taraftarlıkları onların bazı hadisleri kabul etmemelerine ve bazı hadisler uydurmalarına sebep olmuştur.Dolayısıyla Fıkhi farklılıklar oluşmuştur.
Sünni Müslümanlar temelde dört gruba ayrılırlar.İmamlarının isimlerinden yola çıkarak yakıştırılan bu isimler şunlardır.Hanefi,Şafii,Hanbeli,Maliki...Bunun dışında bunlara dayanan sayısız tarikat ve cemaat mevcuttur.Tarikatlar yapıları gereği sufi geleneğe yatkındırlar.Oysa mezhep imamları sufiliğe karşı soğuktur.
Bu konunun ayrıntılarından -tıpkı Hristiyanlıkla ilgili olanda olduğu gibi- bir kaç ansiklopedi yazılır.Benden bu kadar...
Katolik ve Ortodoks Kiliseleri temelde benzer ama anlaşamadıkları pek çok nokta mevcuttur.Katolik Kilisesi 600 lü yıllarda farkını belli etmeye başladı.Ondan önce İstanbul Kilisesi daha öndeydi.900-1000 civarı İstanbul Roma'dan ayrıldığını açıkladı.Bunun temelinde Kutsal Ruh'un Baba'dan mı yoksa Baba ve Oğuldan mı geldiğine dayanan "teofilos" tartışması vardı.Ancak bu konular sizler için çok derin konular olacaktır şu anda.Temelde bu iki kilisenin benzer olduğunu ancak bazı konularda anlaşamadıklarını söylemek lazım.Doğu kilisesi(Ortodoks) dini liderlerin sıradan insanlar olduğunu söylerken Roma kilisesi Papa'nın yanılmaz olduğunu iddia etti. vs. vs. vs.
Bu kiliselerin ortak sapkınlığına ama en çok Roma kilisesinin(katoliklerin) sapkınlığına tepki olarak "Sola Scriptura" yani "yalnız Kutsal Kitap" ilkesi temelinde bir protesto hareketi başladı.İşaret fişeğini atan Martin Luther adındaki Alman bir rahipti.Önce Latince dışında yerel dillerde Kutsal Kitap çevirisi yaparak halkın onu anlamasını sağladı ve katoliklerin pek çok Kutsal Kitap dışı yalanını ortaya çıkardı.Daha sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinde Kalvin,Newton gibi önderler ve Anglikan(İngiliz protestan),Presbiteryen(İskoç protestan) gibi kiliseler ortaya çıktı.Bugün binlerce farklı Protestan kilisesi ve Mezhepsiz kiliseler var.Ancak temelde bunların tepki gösterdiği konular şunlardır.
1-)Sade bir kadıncağız olan Meryem anamıza tapınmaya karşıdırlar.
2-)Azizler'e ve benzeri kişilere dua etmeye onları aracı yapmaya karşı çıktılar.
3-)Heykellerin,resimlerin önünde diz çökmeye karşı çıktılar.
4-)Kutsal Kitap dışındaki hiçbir kaynağı kabul etmediler.Katolikler'in putperest geleneklerini reddettiler.
5-)Papanın ve tüm din adamlarının kutsallığını reddettiler.İsa Mesih'ten başka önder tanımadılar.
6-)İyi işlerle değil imanla kurtulmaya inandılar.
Eğer yazmaya kalkarsam bu konu daha çok derine iner.
Merak ettiğiniz bir başka konuyu cevaplayayım.Bence Katoliklik ve Ortodoksluk ayrı birer dindir.Ancak temelde İsa Mesih'e iman etmiş insanlara Hristiyan demekte sakınca yok.Kurtuluş'u alıp almadıkları ise imanlarına bağlı bir durum.Eğer gerçekten iman ettiyse kişi kurtulur.Kendisine ne derse desin.