Sanat Olarak Heykel Caiz midir?

Abovv Neşet Amca'yı da gömdün. Bozkırın tezenesi, yanık yürekli garibanın biriydi ömerusta yapma böyle ya

Ama adamlara iyi ayar vermişsin.

o boz kırların tezeneleri dirki bu halkı dininden imanından ederler kendileride her medaneti yerler babasını murrem ertaşı 7 yaşımdayken düğünde çetene içerken bilirim

Usta okey:

kılcım bileli kolumu kestim kellemde ucunda dilimi kesmem arkadaş

İnsanların çoğunu düşünerek, bu işte de sırf birileri mutlaka o kavramlarla ilgili milgili olarak zıvanadan çıkıyor diye, her türlü benzeşim arzeden obje ve fiilleri ve işleri yasaklamanız islamın dahilinde değil haricinde bir karar olurdu.

Ayrıca "heykel işe yaramaz onun için haramdır" derseydiniz, sozona şüphelerinizden, aslında cahilliğinizden haram bilip yasaklasaydınız, (tarihi medeniyetlerden kalıntılar, işgal tecavüz ve köleleştirmeden miras kalmış toplumsal kültürel bazı düzenlemelerin yönlendiği yönlerle, toplumların diğer geleneksel halleriyle de ilgili olan) toplumsal kuruntu ve vesveseler tarafınızdan bir değişik bidatcilik ve hassasiyetcilik(!) suretiyle güçlendirilmiş olurdu. Bunun örnekleri çok. Günümüzde de var örnekler. Aklıma işid gelse bilmem ne dersiniz. Neyse...

Heykelin şu günümüzde gerçekten çok bir işe yaradığını iddia eden yoktur, fakat insanlardan bir takım şeyler tarihten geldi ve putu andırıyor diye yok etmenin takvayla, hassasiyetle veya akılla hiçbir ilgisinin olmadığını anlatmaya çalışıyoruz. Mısır yazıtlar resimli kabartmalı heykelli. Eski türk mezarlarında hayat tarzlarıyla şartlarıyla ilgili ayrıntılara yer veren heykelciklerde giysi silah ve eşyaların minyatürleri var...

Anlamayan, algısı bu yönde bir anlayışa kapalı olanlara ne desen boş Hayat tarzlarının dünyeviliği(kesinlikle öyle) geçit vermiyor.

Sanat dediğin, özleşitirilmiş, yoğunlaştırılmış; rastlandık, gündelik bilgilerden arındırılmış, faydalı ve ışıldayan, aydınlatan "görsel işitsel bir söylev, tutum, mesaj veya obje"dir. Heykel de değildir, günümüzde anlaşıldığı gibi zaten değildir. Zaten hiçbir şeyin aslı, ne de çoğunluğun anladığı gibidir, Biz neden bahsediyoruz ki...

ha bu adam ne de du

kalpler vede kulaklar paslanmışsa tırmalayacak kadar ağır eleştirmek gerekir
uykusu ağır olanı uyandırmak uykunun ağırlığı kadar sarsmak gerektirir diye düşünüyorum vede yazıyorum selametle kalın

cemaliii' Alıntı:

sabahtan akşama kadar internetin başında oturmanın bir faydası varmı? hatta gözlerine yazıkta diyebiliriz,kırdığın insanlarda cabası.

Genişletmek için tıkla ...

Aha bir hayranım daha gelmiş. Hoş geldin...

Ebu Computer' Alıntı:

Sayın @ömerusta

Yaw abicim senin kaleminin bir ayarı yok mu.

Hep uçlarda geziyorsun...

Genişletmek için tıkla ...

adranalin tutkunuyum

Mugalata' Alıntı:

Heykel yapmak elbette câizdir. Sanatla uğraşmanın kötü bir yanı olamaz. Sanatçı heykele tapmaz; sadece onu ortaya çıkarır ve onu beğeni dünyasına sunar. Hem kendi beğeni dünyasına hem de başkalarının. Tek başına uzun süre yaşayan ve hep öyle kalacak olan birisi artık sanat eseri ortaya koyamaz.

Çünki sanat, bir insanın kendi iç dünyasını başkalarına anlatma yollarından biridir. Görüldüğü gibi heykelin putla iligisi bulunmamaktadır. Put denilen şey zaten, özü boşalmış, anlamını kaybetmiş nesnedir. Oysa sanat eseri ve heykel çok anlamlı olabilmektedir.

Genişletmek için tıkla ...

DostunDostu' Alıntı:

Saffat Sûresi 95:
قَالَ أَتَعْبُدُونَ مَا تَنْحِتُونَ (Yonttuğunuz şeylere mi tapıyorsunuz?)

Burada kerih görülen bir şeyin yontulması mıdır yoksa yontulan şeye tapılması mıdır? Veya ikisi birden midir?

Hz. Ömer döneminde basılan sikkelerde elinde kılıç tutan insan tasviri vardır. Emevi döneminde bu devam eder. Abbasi döneminde ise sikkelerden tasvir olayı kalkmaktadır. Arkeolojik bulgular böyle.

Burada insanın aklına şu geliyor: İslamın ilk yıllarında ayetlerden anlaşılan şey ile sonra ki dönemlerde anlaşılan arasında keskin farklılaşma olduğu kesin. Peki ya bugün? Birileri işi o derece ileri götürmüş ki fotğrafını bile çektirmiyor. Gerekçesi: Caiz değil! Acaba gerçekten de öyle midir?

Siz ''yonttuğunuz şeylere mi tapıyorsunuz?'' ayetinden sadece tapınmanın kerih görüldüğünü anlıyabileceğiniz gibi tapınmaya sebep olacak her şey caiz değildir de diyebilirsiniz. Peki tapınmaya sebep olan her şey derken bunun içine gerçekten her şey girmez mi? İnsanoğu Aya, Güneşe, Yıldızlara, hatta Farelere bile tapabiliyorsa ''sebep olacak her şey'' gerçekten de eşyanın tümünü kapsamaz mı? O halde bu ayette kerih olan yontmak değil, yontulana tapmak olsa gerek Allahu âlem. Zira Allah bu ayetin devamında ''Sizi de yonttuklarınızı da yaratan Allah'tır'' diyor. Yontulanı yaratan Allah amenna; peki, ya tapınmayı yapan kim? Biz insanoğlu. O halde problem Allah'ın yarattıklarında değil; bilakis problem bizim cüzzi irademizin fiiliyatını harekete geçiren niyetlerde.

Genişletmek için tıkla ...

anlaşıldığı kadarı ile siz heykel işi ile uğraşıyorsunuz (geçiminiz buna veya bunun türevine bağlı)

bizden size tavsiye, başka helal geçim kaynakları bulun.

bu konuda düstur şudur;

"...Sanemperstliği şiddetle, Kur'ân, men ettiği gibi; sanemperestliğin bir nevi taklidi olan sûretperestliği de men eder. Medeniyet ise, sûretleri kendi mehâsininden sayıp, Kur'ân'a muâraza etmek istemiş. Halbuki gölgeli, gölgesiz sûretler, ya bir zulm-ü mütehaccir veya bir riyâ-i mütecessid veya bir heves-i mütecessimdir ki; beşeri zulme ve riyâya ve hevâya, hevesi kamçılayıp teşvik eder. ..." (Sözler | Yirmi Beşinci Söz | 374)


SANEMPEREST : Puta tapan, putpereset.
MUÂRAZA : Biri ile yarışmak, birbirine karşı gelmek, sözle karşılıklı mücâdele.
SÛRETPEREST : Görünüşe, sûrete çok kıymet veren; esâsa kıymet vermeyen; resimlere aşırı düşkün olan.
MEHÂSİN : Güzellikler, iyilikler, iyi ahlâklar, insana verilen hüsün ve cemâl.
MÜTEHACCİR : Taşlaşmış, kayalık gibi olmuş.
MÜTECESSİD : Cesed giymiş. Cesed hâline gelmiş.
MÜTECESSİM : Şekillenen, cisimlenerek görünen, gözle görünen.





hadislerden bazıları şu şekildedir:

sabahdan beri heykel konusu gündemde biraz daha kalırsanız bu konuda heykelinizi dikicez foruma..

Daha önce, bu forumda şöyle bir yazı yazmıştık:

Nuh Suresi 23. Ayet "Ve dediler ki: Kendi ilahlarınızı bırakmayın; bırakmayın ne Vedd'i, ne Suva'ı, ne Yeğus'u, ne Ye'uk'u ve ne de Nesr'i."

"İlahlarınızı yani putlarınızı yani haşa Allah diye taptığınız heykelleri sakın bırakmayın" diyenler Nuh As.'ın kavminin liderleri, öne çıkanları... Kureyş'in putperest liderleri de aynını demişlerdir.

Vedd, Şit As'dır. Adem As'ın oğlu ve Peygamberdir. Suva, Yeğus, Ye'uk ve Nesr ise Şit As.'ın oğullarıdır ve salih kimselerdir. (Bu isimlerin sevilen krallar ve önderler oldukları da söylenmiştir) Bunlar yaşarken yeryüzünde çok seviliyorlardı. Hepsi vefat edince insanlar uzun zaman arkalarından ağladılar. İblis aleyhilane, insan suretine girerek bunları unutmamaları, sevgilerini taze tutmaları için suretlerini yapıp evlerde saklamalarını teklif etti. Kabul ettiler. İblis aleyhilane, her birinin heykelini yonttu. İlk nesil sadece hatırlamak için bu heykelleri bulundurdular/ziyaret ettiler... Sonraki nesiller ise bu heykellere haşa yaratıcı diye tapmaya başladılar. Bu tapınma teklifi de İblis'ten gelmişti. Böylece yeryüzünde putperestlik başlamış oldu.

Ved ismi verilen heykel, arzda tapılan ilk puttur.

Bu heykeller, Şit As'dan sonra Nuh As. zamanına intikal etti. Bahsi geçen Nuh, 23. Ayeti zaten Nuh As. ve kavminden bahseder. Nuh As.'ın bedduasından sonra tufan kopup Gemiye binen 80 kişiden başka herkesi boğdu. Sular çekilince heykeller çamur altında kaybolup gitti. Ta ki İblis aleyhilane, bu heykelleri Araplara haber verip onları çıkarttırıncaya kadar toprak altında kaldılar. Arap müşrikleri bu heykelleri çıkarıp onlar da Nuh As.'ın kavmi gibi bu putlara taptılar.

Ayet-i Kerimeden çıkarılacak çok ders vardır: Kemalizm dahil İslam coğrafyasında heykelcilikle iştigal eden her rejimin putperest olduklarını, onları bu tapınmaya İblis ve şeytanlarının sevk ettiğini böylece anlamış oluyoruz. (Yıldızlara tapanlar da o yıldızları, haşa ilahlıklarını temsilen heykeller yapmışlardır, neticesi aynı kapıya çıkar: Şirk ve müşriklik...)

İkinci bir ders: Adem As'ın neslinden, bittabi Nuh As.'ın kavminden Allah'a haşa cisim yakıştıran ve Allah'ı haşa melekleriyle beraber arş civarında ikamet ediyor vehmedenler vardı. İblisin heykelciklerini ilah olarak benimsemelerini bu felsefe kolaylaştırmıştır. Madem Allah Teala, her yaratık gibi cisim sahibidir (haşa), madem arş civarında bulunabiliyor (haşa), öyleyse neden bu heykelciklerin içine yerleşemesin! İşte putçuluğu kolaylaştırıp yaygınlaştıran bu inanç olmuştur. Allah Tealayı, müşriklerin vehimlerinden tenzih ederiz.

Dolayısıyla, Müslümanları kolayca şirke nispet eden haşviye ve vehhabilik gibi akımlar şirke herkesten daha yakındırlar. Çünkü onlar müşrikler gibi haşa Allah'ı cisim sahibi ve arşa oturmuş olarak hayal ederler.

Tasavvuf ehlini Peygamberlere ve salihlere haşa tapıyor görenlere de sözümüz var. Hiç bir tasavvuf ehli, hiç bir sahih itikadlı Müslüman, asla ve kat'a Peygamberlerin ve salihlerin heykelini yapmamışlardır. Bu bile tek başına İblis'in icadı olan putperestliğe bulaşmadıklarını gösterir. Yapmadıkları gibi, onları ayrı bir güç ve tasarrufta hayal etmemişlerdir. Peygamberler dahil hiç kimsenin elinde bir güç, bir varlık, bir fiil yoktur. Allah, mutlak kudret sahibidir. Allah'ın her mahluku acizdir ve Allah'a muhtaçtır. Vesile edinmek ise, cansız nesnelere ilahlık vehmetmekle bir tutulamaz. Peygamberler, Sadıklar, Şehid ve salihler, bunlar ne güzel arkadaştır! (Nisa, 69) Bu güzel insanlarla arkadaşlık yapmak, yola beraber girmek, işte vesilenin anlamı...

Eğer, sadece sevmek ve sadece hatırlamak, yani arkadaşlık putperestlik sayılsaydı, heykellerin hatırlamak kastıyla yontulması yeterdi. Fakat İblis onun yetmeyeceğini bildiği için, sonraki nesillerde heykellere ilahlık vehmettirdi ve putperestliği böylece başlatmış oldu. Sevgi ve hatırlamanın yerini ilahlık vehmetme ve tapınma aldı. Müşriklik, sevgiyle değil vehim ve felsefe ile yola çıkmıştır. Teemmül edile...

Ömerusta niye o karikatürü verdin ki. Türklerin mezarlarındaki heykelciklerin delillik, bulguluk değerini örnek vermem atalarım olmalarıyla ilgili değil. Hem Türkler Atalarım da değil.

Yoksa eskiler nasıl yaşamış dönüp bakmak istemiyor musun? sen kuran okumadın mı hiç?

Kendinizi bir takım tekerleme oyuncaklarıyla kandıracağınıza kendinize biraz zaman tanıyın da konuların bağlamlarının ayırdına varın. olur mu?

Insanlık esasında "arızalı"dır, bu arızayı her fırstatta şeytanla ve nefsimizle ve farklı farklı şekillerde açıklayarak kitapta bize bildirmiştir, fakat bu arızalı durumu yani toplumsal kitlesel olarak mutlaka arızalı da kalacak bu durumu değiştireceğini vadediyor allah. yeniden dirilişle.


O zamana kadar sabretmemizi, ve ne hayvanlara fazla yaklaşıp aşırı doğal yaşamamızı istiyor, ne de "aşırı insanlaşmaya" giderek zıvanadan çıkmamızı istiyor.


Yani bir kaç takım alet edevat giysi vasıta yapmamızı engellemiyor. resim ve heykeli engellemiyor. ama alet edevattaki acısı peşin riskleri değil, heykel meykeldeki acısı vadeli duruma karşı uyarıyor o kadar. Onların şahsen "endüstriyel bir hale" ve "toplumsal fayda veya işlevsellik"ten çıkıp "bireysel zevkler" yönüne bürünmesiyle ilgili çekincelerim var, bununla beraber akıl hastalarının ve bazı (akıllı veya deli) insanların rehabilitasyonu için iş güç aktivite çeşitlendirmek, allahın insanları çeşitlendirmesi çoklaştırması gibi, çok ve çeşitli olmalıdır değil olur zaten.

Bununla beraber heykelleri çok çirkin ve şirkî görenlerin, "heykellerde amaç heykelleri dikmekten ibarettir" olarak gördüklerinden, ve bu görü ve zanlarının farkında bile olmadıklarından emin olabilirsiniz. İnce işçiliktir esas olan, heykel oyma vesairede. Siz neye dikkat edeceğinizi bilirseniz, hala putperestler olacağınızdan mı korkuyorsunuz? hayır çocuklarınızın. niye o zaman çocuklarınızı doğru dürüst bir telkinle yetiştirmiyorsunuz?

heykel midir, en önde gelen şirki meta? kesinlikle hayır. Ama görsellği gözünüze çok batıyor. En büyük ve yaygın şirk öğretilmiş gösteriştir, ve bunu temizlemek heykeli temizlemek gibi somut ve kolaycı bir yaklaşımla temizlenemez.. heykel diye bir konu açıp konuşmanın anlamı yok. en azından bu kadar yok.

Tarihte heykellerle ilgili verdiğiniz şeytanların da geçtiği menkıbeler elbette bir takım şeyler söylüyor. umarın onlara sığınarak fakat yanlış bir yere varmayacaksınız, benim tereddütüm de bu yönde.
..

Konuyla kastettiğimiz sanatı birkaç misalle örneklendirelim inşallah..

Buraya kadar gördükleriniz putperestlik veya tapınma değildir.

Bizde yapılan Atatürk heykelleri putperestliği andırır çünkü karşısında saygı duruşu yapılmaktadır. Burada zaten onu tartışmıyorum.

Lakin bir nokta daha var! Şimdi burayı iyi düşünün!!! Bizde her şehre dikilen nesnesel heykeller vardır. Kütahya ve Urfa'da olduğu gibi. Bu tarz yaklaşım bence putperestliğe daha müsait; çünkü ticari kaygının putlaştırılmasıdır bu. Direk paranın heykelini diksen daha samimi olurdu. Çünkü hiç düşündürmez, dolayısıyla sanat değildir/olamaz. Mesajı basittir ve besbellidir.

Lakin gel gör ki ictihada muhtaç fıkhımız yukarıdaki heykellere cevaz vermezken ticaret unsurlarının abartılmasını - tasvir olmadığı için- caiz görür.

İşin niteliği üzerinden bir fıkıh yürütemiyoruz malesef..

Her yerimizden ucuzluk akıyor mübarek. Yalvarıyorum nolur tasavvufa sarılın ve onu anlayın. Başka türlü hakikat incileri toplayıp medeniyetimizi yükseltemeyiz. Satıhta kalıyoruz. Ruha inemiyoruz.

Allah sorgulayan ve hakikatin peşinde koşan kavimleri bereketlendirir. Sorgulamayan ve hakikati hiç merak etmeyen kavimlerin üzerine pislik yağdırır. Bir şeyi sır yapan, onu aratmak için yapmıştır. Aramak gerek. Bulamayacağımızı bilsekte aramak!! Bereket o arayıştadır.

Asıl putperestliğe iki örnek aşağıda görülmektedir: